زندگی در لحظه، رازی برای داشتن زندگی بهتر (1)
“زندگی در لحظه” مفهومی که امروزه، کمتر کسی را میتوان یافت که حتی برای چند دقیقه به آن مقید باشد؛ ماشین زمان یکی از افسانههایی است که از دیر باز در کتاب داستانها و کارتونها، فیلمها و غیره و غیره، برای سرگرم کردن افراد، یا شاید هم جهت تلنگری به افراد برای زندگی در زمان حال، مورد استفاده قرار میگرفت.
بیشک همهی ما، هدف از خلق این ماشین را میدانیم، “سفر در زمان”؛ شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید، سفر در زمان، بدون ماشین زمان هم امکانپذیر است! بله، ذهن انسان، قویتر از هر ماشین زمانی مدام در حال سفر به گذشته و آینده است، گهگداری به مدت بسیار کوتاه در زمان حال توقف کرده و دوباره سفرهایش را در پیش میگیرد؛ زندگی در لحظه، حاصل همان توقف هرچند ناچیز ذهن در زمان حال است.
این سفرهای مدام ذهن بین گذشته و آینده، و افسوسهایی که ناشی از فکر به گذشته و استرسهایی که از فکر کردن به آینده، حاصل میشود، چیزی جز خستگی ذهن و کمبود انرژی برای زندگی در لحظه، به دنبال نخواهد داشت. شاید با این تعریف، شما هم اندکی به تفکر و تامل وا داشته شوید و از مشغلههای مربوط به گذشته و آینده رها شده، به زمان حال کشیده شوید.
هدف ما از نوشتن این مقاله، آشنایی با مفهوم زندگی در لحظه و بررسی اثرات و فواید زندگی در لحظه میباشد. همچنین به مسائل دیگری نظیر داشتن زندگی شاد تحت تاثیر زندگی در لحظه، راهی برای رسیدن به زندگی پر از نعمت، روشی برای افزایش خلاقیت، بررسی تاثیر زندگی در لحظه بر بهبود روابط و… پرداخته خواهد شد.
بالا بردن کیفیت روزها با زندگی در لحظه
گذر کردن از سراشیبیهای سختیها، مشکلات، ناراحتیها و غمها و تغییر مسیر و قرار گرفتن زندگی در سرازیریهای فراخ و آسودگی خاطر، یکی از بزرگترین خواستههای هر انسان خردمند به شمار میرود؛ اما گاهی انجام برخی امور از سر ناآگاهی، نه تنها کمکی به اصطلاح روی غلتک افتادن زندگیهایمان نخواهد کرد، بلکه مانع از اتفاق افتادن آن هم خواهند شد.
شاید منظور این مطالب را با ذکر مثالی، به راحتی بتوان منتقل کرد، قطعه سنگ گرد و بزرگی را بر فراز یک قله در نظر بگیرید، که این قله کوه در کنار سلسله مراتب کوهها، مسیری پر فراز و نشیب را تشکیل داده است، این قلوه سنگ بزرگ حکم زندگی ما و مسیر پر فراز و نشیب و پر از پستی و بلندی هم حکم زمان و فرصتهایی دارد که در مسیر زندگی در اختیار داریم. حرکت دادن این قلوه سنگ به سمت جلو، بزرگترین هدف انسان از آفرینش است، چراکه اگر دست به حرکت نزده و در یکجا ساکن بمانیم، در اصل زندگی را تجربه نکردهایم، پس حرکت دادن این سنگ بزرگ در مسیر پر فراز و نشیب، جزو اختیارات ما نبوده و اجباری است که ما باید آن را انجام دهیم.
بهترین راه برای انجام این کار
بهترین راه برای انجام این کار، معطوف کردن تمام دقت و انرژی وجودمان، بر مسیری است که در حال طی کردن آن هستیم؛ هر گونه حواسپرتی و توجه به مسیرهای پرمشقتی که در آینده میبایست بگذرانیم و یا مسیرهایی سخت و طاقتفرسایی که در گذشته، پشت سر گذاشتهایم، چیزی جز خستگی ذهنی و جسمی عایدمان نخواهد شد.
تنها راه رهایی و نجات از احساس تاسف و افسوس مربوط به گذشته، اشتباهاتی که مرتکب شدیم و بایدها و نبایدهایی که به درست یا غلط انجام دادیم و یا حتی دلهره و استرسی که از فکر کردن به قدمهای پیش رویمان، حاصل میشود، توجه به زمان حال و زندگی در لحظه است. همین موضوع به تنهایی میتواند، شما را در دیدن لذتهای هرچند کوچک ولی قدرتمند زندگی یاری کند؛ همچنین استفاده از فرصتها در راستای رسیدن به هدف غایی زندگیمان، تنها در گرو همین چند کلمه است:”زندگی در لحظه”
اهمیت زندگی در لحظه به حدی زیاد است که نویسندگان بزرگی نظیر اکهارت تله دست به تالیف کتابهایی با محوریت همین موضوع زدهاند؛ همین نویسنده در رابطه با زندگی در لحظه میگوید: “هیچ مزیتی از نگرانی در مورد آینده و یا حتی زندگی در گذشته شامل حالمان نخواهد شد، ولی زندگی در زمان حال، مزایای زیادی را در بر خواهد داشت؛ اگر بتوانید به آنها دست یابید، هیچ مشکل بزرگی را تجربه نخواهید کرد، بلکه تنها با مشکلات کوچکی روبرو خواهید شد که به محض رخ دادن، قابل حل خواهند بود.”
تمرکز بر جسم، در پی فاصله گرفتن از ذهن و زندگی در لحظه
تمرکز بر روی جسم ناشی از جدا شدن از ذهن را میتوان یکی از بزرگترین فایدههای زندگی در لحظه، عنوان کرد؛ از آنجا که یکی از بزرگترین وظایفی که برای ذهن طراحی شده است، زنده نگه داشتن انسان با درک رنج است، با اتکا به ذهن، از لمس بسیاری از لذتهای دنیا محروم خواهیم بود. اکثر قریب به اتفاق لذتهایی که ما در طول زندگی تجربه میکنیم مانند بوهایی خارقالعادهای که استشمام میکنیم، زیباییهای مسحور کنندهای که میبینیم، مزههایی که تا مدتها زیر زبانمان احساس میکنیم و به طور کلی، تمام خاطراتمان، ناشی از فعالیت جسمهایمان است.
هنگامی که ما به دنبال ذهنمان مدام در حال رفت و آمد بین گذشته و آینده هستیم، ناخودآگاه از جسمهایمان غافل شده و نسبت به تجربههای نابی که در هر لحظه و هر ثانیه از طریق درگاه جسممان عایدمان میشود، بیتفاوت خواهیم بود، به بیان دیگر میتوان گفت، مشغلههای ذهنی ما سبب میشود، تمام حواس ما تحت کنترل ذهن، به گونهای غیرفعال شوند.
یکی از راههایی که در راستای ترمیم تجربههای خالص و ناب جسمی ما میتواند بسیار موفق عمل کند، زندگی در لحظه، یا همان تمرکز بر زمان حال حین انجام امور و فعالیتهای مختلف میباشد. از جمله کارهایی که میتوان در جهت افزایش توجه به جسم و رهایی از ذهن و بازگشت به جسم انجام داد، میتوان به کارهای بسیار سادهای مانند تمرکز بر طعم میوهها، یا هر چیز خوردنی دیگر اشاره کرد، یا اینکه هر زمان که پنجره را باز کردید، حواستان را تنها به شنیدن صدای پرندگان معطوف کنید، یا حتی میتوانید برای اینکه اینکار را جزو وظایف روتین خود قرار دهید، یک تکه کاغذ با مضمون گوش کن، به شیشه پنجره خود بچسبانید.
بیتوجهی به قضاوتهای ذهنی، راهی برای توجه به ذهن و بهرهمندی از فواید زندگی درلحظه
از دیگر راههایی که میتواند شما را در مسیر جداسازی روح و جسمتان از یکدیگر یاری دهد، بیتوجهی به قضاوتهای ذهنیتان است؛ همانطور که میدانید، قضاوت کردن، مقولهای است که تنها به درگیری ذهنی هرچه بیشتر شما منجر میشود. گوش دادن به حرف بدنتان، زمانی که کوهی از درگیریهای ذهنی شما را احاطه کرده است، یکی از راههایی است که میتواند مهارت شما را برای زندگی در لحظه تقویت کند.
مثلا وقتی هوس قدم زدن در هوای آزاد به سرتان میزند در حالی که کارهای زیادی روی سرتان ریخته، بهتر است به حرف جسمتان گوش داده، کارها را رها کرده و به یک پیادهروی لذتبخش بروید. شاید این کار به نظر شما مسخره بیاید، ولی وقتی متوجه شوید که جسم شما تمایل به تنفس در فضای آزاد دارد و به شیوهای منحصر به فرد شما را از این موضوع آگاه میسازد، بتوانید اهمیت فراوان آن را درک کنید.
زندگی در لحظه همیشه هم راحت و بیدغدغه نیست
البته لازم است بدانید زندگی در لحظه همیشه هم راحت و بیدغدغه نیست، مثلا در مورد مثال ذکر شده، انتظار شنیده شدن غرولندهای ذهنتان را داشته باشید؛ ذهن شما سعی دارد حواس شما را از کاری که در حال انجام آن هستید پرت کرده و لذت شما را به حداقل برساند، در این مواقع نحوه واکنش شما، به این افکار مهمتر از خود افکار خواهد بود.
اگر بخواهیم شما را با واکنشی اصولی و دقیق و البته موفق در مواجهه با این افکار آشنا کنیم، میتوان به گفتههای شونریو سوزوکی، که یکی از موثرترین آموزگاران علوم معنوی در قرن بیستم به شمار میرود، استناد کنیم، سوزوکی در رابطه با افکار منفی که هنگام توجه به خواستههای جسمی، به سراغمان میآید میگوید: دربهای جلویی و عقبی ذهنت را باز بگذار؛ اجازه بده افکارت، چه از نوع منفی و چه از نوع مثبت، میان این دو درب رفت و آمد کنند، اما یادت باشد، آنها را به صرف یک فنجان چای دعوت نکنی.
انجام کارهایی از این قبیل را میتوان جزو سادهترین و موثرترین راههای رسیدن به درک لذت بردن از نفس کشیدن، زندگی کردن و… به شمار آورد. گاهی لازم است این نکته را به خود متذکر شوید که زندگی، نتیجه تجربه جسم است نه روح.
تشویق مردم به زندگی در لحظه، از طرف افراد تاثیر گذار و البته دغدغه مند جامعه، در همه زمانها حائز اهمیت بوده است. حکیم و شاعر بزرگ، عمر خیام نیشابوری در مدح زندگی در لحظه و منع مردم از غم گذشته و آینده خوردن، چنین سروده است:
از دی که گذشت هیچ از او یاد مکن فردا که نیامدهست، فریاد مکن
برنامده و گذشته بنیاد مکن حالی خوش باش و عمر بر باد مکن
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.