با ذهن آگاهی گامی به سوی آرامش بردارید

ذهن آگاهی یا Mindfulness امروزه مبحث داغ بسیاری از کنگره‌ها و پژوهش‌ها می­­‌باشد.

مقالات زیادی در این خصوص و همچنین ارتباط با بسیاری از بیماری‌ها منتشر شده ­است، ذهن آگاهی به معنی آگاه بودن و اطلاع داشتن از چیز­هایی که در همین لحظه و زمان در ذهن اتفاق می­افتد، است.

به بیان ساده و بهتر اینکه ذهن آگاهی نوعی مهارت است که کمک می‌­کند افراد از جایی که هستند و کاری که می­‌کنند به خوبی مطلع باشند، ذهنی آرام و تمیز داشته باشند تا بتوانند بر روی یک موضوع تمرکز کنند، کارهای خود را به نحو احسنت و با توجه کافی انجام دهند. بسیاری از افراد ذهن آگاهی را مترادف کلماتی هم چون توجه، هوشیاری و تمرکز می‌­دانند و در واقع ذهن آگاهی فرمی از مدیتیشن می‌­باشد و این کلمات با مفاهیمی هم چون حواس‌پرتی و بی­‌توجهی در تضاد هستند.

ذهن‌آگاهی

همانگونه که گفته شد، برای ذهن آگاهی تحقیقات زیادی انجام گرفته است. در زیر به چند نظریه درباره فواید آن می‌پردازیم.

آیلین لودرز با عکس برداری از مغز چندین نفر دریافت، آنهایی که مدیتیشین می‌کنند نسبت به افراد دیگر در قشر مغزشان چین خوردگی بیشتری دارند. او گفت احتمالا این چین‌خوردگی‌ها وظایف مهمی از جمله تصمیم‌گیری و توجه را بر عهده دارند.

رون الکساندر اظهار می‌کند که ذهن آگاهی می‌تواند باعث افزایش قدرت ذهن و هوش هیجانی شود.

کاترین کر از مرکز تحقیقات اوشر بیان می‌کند که ذهن آگاهی برای افزایش توانایی‌های مغز از جمله یادآوری سریع اطلاعات مفید می‌باشد.

کاترین مک لین استاد دانشگاه کالیفرنیا اظهار می‌نماید، افرادی که مدیتیشن می‌کنند در حفظ تمرکز خود به خصوص در کارهای روزمره و تکراری مهارت بسیار بالاتری دارند.

مراقبه ذهن آگاهی به چه معناست؟

مراقبه یا همان مدیتیشن در دهه 80 میلادی مورد مطالعه قرار گرفت و در بین مردم محبوب شد.

مراقبه به زیر شاخه‌هایی تقسیم می‌­شود که شامل موارد زیر می‌­باشد:

1. مراقبه ذهن آگاهی

2. مراقبه متمرکز

3. مراقبه معنوی

4. مراقبه حرکتی

5. مراقبه متعالی

6. مراقبه مانترا

در مراقبه ذهن آگاهی که یکی از محبوب‌ترین مراقبه‌ها در غرب می‌­باشد، تمرکز و آگاهی با هم ترکیب می‌شوند.

بدین صورت که وقتی فکری از ذهن شما گذر می­کند، شما متوجه فکر خود می­‌شوید ولی با آن کلنجار نمی­‌روید یا آن را قضاوت نمی‌­کنید.

ذهن‌آگاهی

تمرینات ذهن آگاهی و مدیتیشن

1. تمرین تنفس به شیوه صحیح

در مکانی ساده و آرام سعی کنید به حالت لوتوس ( هر پا را روی ران مخالف خود قرار دهید) بنشینید، اگر نمی‌توانید به حالت لوتوس بنشینید یا روی صندلی راحت‌تر هستید عیبی ندارد. دست‌ها، گردن و پشت خود را صاف کنید ولی بدن خود را منقبض و سفت نکنید و به مدت یک دقیقه بر روی نفس کشیدن خود تمرکز کنید. با بینی خود هوا را به داخل بکشید و بازدم خود را از دهان خارج کنید و در این حین به افکاری که به ذهنتان می‌آید توجهی نکنید و بگذارید بروند.

2. مشاهده دقیق

یکی از اشیاء یا گل یا چیزی در اطرافتان را زیر نظر بگیرید و با دقت هر چه تمام‌تر به آن نگاه کنید. از توجه به بقیه محیط خودداری کنید و تنها بر روی جسم مورد نظر به مدت یک یا دو دقیقه متمرکز شوید. گویی که چیزی بس عجیب را برای بار اول می­‌بینید.

3. گوش دادن به صورت مشتاقانه

یک موسیقی که تا به حال آن را نشنیده‌اید انتخاب کنید و هدفون خود را بگذارید و چشمانتان را ببندید. تنها تمرکز خود را روی موسیقی بگذارید و تمام جوانب موسیقی را درک کنید. از تمرکز بر روی خواننده یا ژانر آهنگ و قضاوت در مورد آن خودداری کنید و تنها غرق در گوش دادن موسیقی خود باشید.

4. هوشیاری کامل نسبت به انجام کار

یک کار روزانه را انتخاب کنید، متوقف شوید و لحظه‌ای به آن فکر کنید. مانند آب دادن به گل‌ها. در حین آب دادن به گل‌ها متوقف شوید و به قدرت دستانتان، روح شادابتان و زیبایی گل‌های روبه‌رویتان لحظه‌ای تأمل کنید.

5. فکر کردن آگاهانه

به جای اینکه مدام در جنب جوش باشید تا کارهای روزمره را یکی پس از دیگری انجام دهید، موقع انجام دادن کارها به آن‌ها فکر کنید مثلا هنگام شستن ظرف‌ها به قدرت و حرکت ماهیچه‌های دست‌هایتان تمرکز کنید. سعی کنید راه حل‌های خلاقانه برای کارهای روزمره‌تان جستجو کنید.

ذهن آگاهی

فواید ذهن آگاهی

از جمله فواید این مهارت بنیادی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مهم‌ترین فایده ذهن آگاهی کاهش استرس و اضطراب می‌باشد. با تمرینات مرتب ذهن آگاهی سطح هورمون کورتیزول کاهش می‌یابد که باعث کاهش استرس و اضطراب در حد چشمگیری می‌شود.

تمرینات ذهن آگاهی باعث کاهش درد به صورت قابل توجه‌ای می‌شود.

این مهارت بنیادین می‌تواند کمک کننده به کاهش فشار خون باشد.

همانگونه که مطلع هستیم، فشار خون بالا می‌تواند ناشی از استرس زیاد یا بعضی از مشکلات و فشارهای روانی باشد که با توجه به تأثیر اثبات شده تمرینات ذهن آگاهی بر استرس، می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند.

باعث بهبود عملکرد مغز می‌شود.

پس از تحقیقات فراوان ثابت شد که تمرینات ذهن آگاهی می تواند قشر خاکستری ناحیه هیپوکامپ را افزایش دهد. هیپوکامپ قسمتی از مغز است که در یادگیری و حافظه نقش مهمی دارد و افزایش قشر خاکستری این ناحیه باعث افزایش یادگیری و حافظه می‌شود.

توجه و تمرکز را افزایش می‌دهد.

بسیاری از افراد به خصوص دانشجویان و دانش آموزان از عدم تمرکز خود در حین کار یا درس شکایت دارند و مدام می‌گویند پرش ذهن دارند و ذهنشان از موضوعی به موضوع دیگر می­پرد. تمرینات ذهن آگاهی اقدام خوبی برای افزایش تمرکز و توجه می‌باشد.

تمرینات مداوم می‌تواند شما را خلاق‌تر کند.

تحقیقات صورت گرفته توسط اندیشمندان نشان می‌دهد که این مهارت و انجام مدیتیشن هم راستا با آن، می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی ، سکته قلبی و مرگ و میر را کاهش دهد.

این مهارت هم چنین می تواند اختلالات التهابی را کاهش دهد.

بهبود توانایی جنسی یکی دیگر از اثرات این تمرینات می­‌باشد.

حس مهربانی و محبت را در فرد می‌­افزاید.

کاهش دادن بی‌خوابی و اختلالات خواب.

مدیتیشن مزایای زیادی برای کودکان نیز دارد از جمله: کاهش درگیری با دوستان خود، بالا بردن عزت نفس و افزایش مهارت اجتماعی.

مضررات ذهن‌آگاهی

مضرات ذهن آگاهی

انجام این تمرینات می توانند مضراتی نیز به همراه داشته باشند.

به خصوص در افرادی که بدون مشورت با متخصصین مربوطه این کار را انجام می‌دهند.

از جمله مضرات آن می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تیک عصبی در قسمتی از صورت

• توهم

• اختلال در خواب

• اضطراب

• اسکیزوفرنی

توجه کنید که مضرات گفته شده نباید دلیل بر عدم انجام تمرینات باشد. فقط کافی است با یک فرد خبره در این زمینه مشورت گردد تا احتمال بروز مضرات کاهش یافته و به طور قطع بر فواید آن افزون شود.

بر اساس اطلاعات ارائه شده می‌توان گفت تمرینات ذهن آگاهی می‌تواند شما را به سطح بالای سلامت جسمی و روحی برساند.

شما می‌توانید برای آشنایی هر چه بیشتر با ذهن آگاهی، مدیتیشن و استفاده از آن که به قطع در دستیابی به حس آرامش درونی کمک شایانی خواهد نمود، محصول مراقبه و مدیتیشن ما استفاده کنید.